Het winnen van de Annie Brouwer-Korf Prijs was voor mij een omslag van 180 graden
Wat begon als een actiegroepje van drie personen is nu uitgegroeid tot een volwaardige stichting met een bestuur en een cirkel van vrijwilligers. Twee jaar geleden nam Gio van den Heuvel namens Utrecht Gender Divers de Annie Brouwer-Korf Prijs in ontvangst. En dat zorgde voor veel verandering, voor de stichting, maar ook voor hem persoonlijk.
Zijn enthousiasme is van zijn gezicht af te lezen als je hem erover hoort vertellen. Het allereerste evenement met daarbij de tentoonstelling Lichaam en identiteit was een jaar geleden in Utrecht. Voormalig burgemeester Annie Brouwer-Korf opende de expositie in de Geertekerk.
‘Het was een bijzonder moment. De tentoonstellingwerd gepresenteerd in een kerk. Een kerk nota bene, waar dan blote mensen hangen,’ zegt Gio van den Heuvel, één van de initiatiefnemers van Utrecht Gender Divers lachend. ‘De expositie was midden in de zomer en het zonlicht viel door de ramen naar binnen in het schip van de kerk. Er was pianomuziek op de achtergrond. Ik krijg nog rillingen als ik eraan terug denk.’
‘Via Facebook ben ik in contact gekomen met Rietvan der Lubbe. Zij is een kunstenares die mensen schildert in hun essentie. Zonder hoofd, dus anoniem, maar wel bloot. Ze schildert mensen in allerlei soorten en maten, maar transgenders had ze nog nooit geschilderd. Ik dacht toen: zij heeft een ingang nodig in de community om mensen zover te krijgen dat ze zich laten schilderen.’
‘Toen de Annie Brouwer-Korf Prijs voorbij kwam dacht ik: het is nog veel leuker om het breder te maken dan alleen die schilderijen. Dit kan een manier zijn om de emancipatie van transgenders te bevorderen door middel van een expositie. Heel veel mensen vragen zich namelijk af: ja, hoe zien die mensen er dan uit? Ik dacht: ja, dan laten we gewoon zien hoe die mensen eruit zien.’
Annie Brouwer-Korf Prijs
Het projectvoorstel van Utrecht Gender Divers om de schilderijen te exposeren werd in 2015 bekroond met de Annie Brouwer-Korf Prijs. Een prijs ter waarde van 5.000 euro ter nagedachtenis aan het burgemeesterschap van Annie Brouwer-Korf. ‘Het winnen van de Annie Brouwer-Korf Prijs was voor mij een omslag van 180 graden. Ik heb zelf ervaren hoe je als transgender niet behandeld hoort te worden. Het is dan heel fijn om erkenning te krijgen en gestimuleerd te worden in dat wat je doet. Het was van slachtoffer naar het krijgen van een podium met ons voorstel.’
Ik hoop dat wij iets kunnen meenemen van haar open en warme houding, ondanks dat we een activistische club zijn.
‘Heel veel transgenders gaan een eenzame weg, omdat je een transitie alleen moet doen. Maar tegelijkertijd moet je hele omgeving mee veranderen. Voor jezelf is dat een heel ingewikkelde weg. Je wordt van een broer een zus, van een vader een moeder of van een zoon een dochter. Op je werk, in de sportschool, alles verandert. Je krijgt veel weerstand. Veel contracten worden bijvoorbeeld niet verlengd als werkgevers erachter komen dat transgenders in transitie willen. De betrokkenheid van Annie Brouwer-Korf was voor mij een steun in de rug,’ zegt hij op een iets gedempte toon. ‘Gewoon ruggensteun, maar ook dat we die prijs wonnen.’ Zijn stem slaat iets over alsof hij een brok in zijn keel krijgt. ‘Alsof je opeens meetelt. Ik word er nog emotioneel van.’
‘Annie Brouwer-Korf staat in mijn beleving erg voor diversiteit. Dat is iets wat wij als Utrecht Gender Divers met haar delen. Wij zijn er voor mannen, vrouwen en alles daartussenin. Ik hoop dat wij iets kunnen meenemen van haar open en warme houding, ondanks dat we een activistische club zijn. Dat betekent soms wel twee stappen vooruit en dan weer een stap achteruit. Zo werkt dat met emancipatie, dat gaat langzaam.’
Actieplan
Uit het actieplan 2014-2018 van Utrecht Gender Divers is een deel overgenomen in de regenboogagenda van de gemeente Utrecht. Utrecht Gender Divers wil in september het actieplan gaan vernieuwen met zicht op de gemeenteraadsverkiezingen in maart.
‘Op korte termijn zouden wij bijvoorbeeld graag meer werkgevers willen zien die staan voor inclusiviteit en transgendermensen een werkplek bieden. Hierin ondersteunen wij ook stichting Gendertalent. Wij richten ons met name op het politieke aspect van het transgender zijn. Het zou bijvoorbeeld heel mooi zijn als wij ervoor kunnen zorgen dat overal in Utrecht ook gender-neutrale toiletten komen. Concrete activiteiten als een expositie staan op dit moment nog niet op de planning.’
‘Maar, om op die toiletten door te gaan: Utrecht is de stad met de meeste evenementen in het land. Als daar overal gender-neutrale toiletten zouden komen, dan zou dat heel fijn zijn. Wat mij betreft wordt Utrecht de hoofdstad van transgenders in Nederland. Waar iedereen, heel simpel, gewoon zichzelf kan zijn’.
Annie Brouwer Korf-prijs
Mevrouw mr. Annie Brouwer-Korf (1946 – 2017) was van 1999 tot 2008 burgemeester van Utrecht. In die periode heeft ze zich bijzonder ingezet voor de rechten van de lesbiennes, homo’s, biseksuelen en transseksuelen van de stad Utrecht en ver daarbuiten.
Sinds 2007 wordt daarom jaarlijks tijdens het Midzomergracht festival de Annie Brouwer-Korf prijs uitgereikt aan mensen die zich ook sterk maken voor de acceptatie en de zichtbaarheid van de roze gemeenschap in Utrecht. Ter ere van haar afscheid als burgemeester in 2007 was Annie Brouwer-Korf de eerste winnaar van de prijs.
Tekst: Nick van Herk
Fotografie: Elvin Boer